Με αφορμή τη Παγκόσμια Ημέρα Μνήμης Διεμφυλικών που όπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος διοργανώνει το ΣΥΔ, η ομάδα μας Proud Seniors Greece εκπροσωπήθηκε από την κα Πορτοκαλάκη Δέσποινα, η οποία μίλησε για τη περιθωριοποίηση που δέχονται τα ηλικιωμένα ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα και ιδιαίτερα τα τρανς ηλικιωμένα άτομα.
Ακολουθεί το κείμενο της ομιλίας.
«Με αφορμή τη σημερινή ημέρα μνήμης, θα θέλαμε να επισημάνουμε τη βία και την περιθωριοποίηση που ένα τρανς άτομο υφίσταται καθημερινά, πόσω μάλλον όταν ξεπεράσει το 50ό έτος της ηλικίας του και άρα εισέρχεται στην τρίτη ηλικία. Η βία αυτή έχει πολλές μορφές.
Θα αναφέρουμε ένα παράδειγμα: ας σκεφτούμε ένα μέσο straight ηλικιωμένο άτομο και τα προβλήματα που αντιμετωπίζει. Είναι πολλά και μέσα στην κοινωνικοοικονομική κρίση ακόμα περισσότερα: μειωμένη σύνταξη, κακής ποιότητας περίθαλψη στα δημόσια νοσοκομεία, αυξημένη φορολογία, αδυναμία του ατόμου να προσφέρει στους συγγενείς του όσα θα ήθελε και όσα είχε σχεδιάσει, και πάει λέγοντας.
Ας βάλουμε τώρα στην ίδια θέση ένα τρανς άτομο και ας σκεφτούμε ότι το πιθανότερο είναι να μην έχει καθόλου σύνταξη ή, στην περίπτωση αποταμίευσης από προηγούμενα χρόνια παραγωγικής εργασίας, τα χρήματα έχουν συχνά ξοδευτεί σε πολλαπλές ανάγκες. Άρα η καθημερινότητα για το άτομο αυτό αρχίζει να δυσχεραίνει. Λόγου χάρη, οι εξετάσεις που θα κάνει σε υπηρεσίες υγείας θα είναι μόνο οι απολύτως απαραίτητες, όχι μόνο λόγω οικονομικής δυσκολίας αλλά και λόγω της επιθυμίας του ατόμου να αποφύγει να αντιμετωπίσει για άλλη μια φορά στη ζωή του την κακοποιητική έκθεση ή ένα όνομα που δεν του ανήκει και μία ταυτότητα που δεν είναι δική του.
Επιπλέον ας σκεφτούμε πως οι σχέσεις με τους συγγενείς είναι πολύ πιθανό να είναι ανύπαρκτες ή και φοβικές. Κι έτσι η ζωή του ατόμου συνεχίζει μέσα από μια καθημερινή ματαίωση, μέσα από ανθρώπους που χάνονται από δίπλα του, με απόντες συγγενείς και ανύπαρκτους οικονομικούς πόρους. Άρα αυτό που καθημερινά ένα τρανς άτομο (και πόσω μάλλον μεγαλύτερης ηλικίας) υφίσταται είναι η όποιας μορφής βία και αποκλεισμός σε θεσμικό, οικογενειακό ή ατομικό επίπεδο.
Τελευταία στοιχεία του ΟΗΕ για την Ελλάδα αναφέρονται σε ανθρώπους που αναγκάζονται ακόμα και να περικόψουν απαραίτητες ιατρικές εξετάσεις λόγω οικονομικής δυσχέρειας. Στα τρανς άτομα οι ανάγκες φτάνουν σε ακόμα πιο θεμελιώδες επίπεδο. Είναι συχνά ένας «αόρατος» πληθυσμός που κακώς ταυτίζεται συνήθως με τη σεξουαλική εργασία και η κοινωνία προτιμά να αγνοεί την ύπαρξή του αλλά και τη γήρανσή του.
Οι ανάγκες των τρανς ατόμων δεν καταγράφονται, οι δημόσιες υπηρεσίες δύσκολα ασχολούνται μαζί τους, ενώ για να έχουν τις λιγοστές δημόσιες παροχές συχνά στιγματίζονται. Αναγκάζονται να χρησιμοποιήσουν ένα όνομα που τους δόθηκε κατά τη γέννησή τους και δεν ταυτίζονται με αυτό, προκειμένου να συντηρήσουν μια υποτυπώδη σχέση με το στενό οικογενειακό κύκλο ή με το περιβάλλον περίθαλψής τους.
Πολλές φορές τα τρανς άτομα μεγαλύτερης ηλικίας αναγκάζονται να ζητήσουν απαραίτητες ιατρικές φροντίδες από δημόσια νοσοκομεία χωρίς να τους αναγνωρίζεται η κατ’ επιλογή ταυτότητά τους ή επιχειρούν μάταια να συνεννοηθούν με τον φροντιστή ο οποίος αναγνωρίζει μόνο αυτό που διαβάζει στα έγγραφά τους και, στη χειρότερη περίπτωση, στα σωματικά χαρακτηριστικά που βλέπει μπροστά του όταν φροντίζει ένα τρανς κλινήρες ηλικιωμένο άτομο. Και φυσικά δεν θα συζητήσουμε το θέμα φροντίδας και σωστής επαγγελματικής δεοντολογίας από τους υπαλλήλους σε κάποιο δημόσιο οίκο ευγηρίας, λόγω περιορισμού χρόνου.
Κλείνοντας την εισήγησή μας, θα θέλαμε την ημέρα αυτή να θυμηθούμε όλα αυτά τα τρανς άτομα που τώρα μεγαλώνουν και γερνούν μόνα ή έχουν φύγει από τη ζωή μετά από διαρκή στιγματισμό και περιθωριοποίηση.
Η ομάδα μας, έχοντας σκοπό να ευαισθητοποιήσει στο θέμα των ΛΟΑΤΚ+Ι ηλικιωμένων ατόμων, προσπαθεί να δημιουργήσει δίκτυα πρόληψης της περαιτέρω βίας όταν το άτομο γερνά. Με γέφυρες στον χώρο της δημόσιας ψυχικής υγείας αλλά και ως κομμάτι της ΛΟΑΤΚΙ+ ελληνικής και διεθνούς κοινότητας επιδιώκουμε να υποστηρίξουμε άμεσα τα απομονωμένα τρανς άτομα που ξεπερνούν τα 50 χρόνια ζωής και συχνά ζουν αποκλεισμένα από τα κοινωνικά δίκτυα φροντίδας που θα έπρεπε να τα υποστηρίζουν.
Γιατί βία είναι και το να μη μπορείς να ασκείς τα δικαιώματά σου ως πολίτης του τόπου σου αλλά και να μην έχεις πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας και κοινωνικής φροντίδας».